Domotica

Nu bepaald is welke technische voorzieningen we in huis willen hebben, zijn we aan het hoofdstuk domotica toegekomen. Met domotica worden alle besturingen en gebruikersinterfaces bedoeld die nodig zijn om alle apparaten te bedienen.

Was het uitzoeken van de verwarmingsmogelijkheden ingewikkeld, dit onderwerp leverde weer allerlei andere problemen op. Er zijn namelijk zoveel soorten domoticasystemen op de markt, dat de leek (zo beschouw ik mezelf nog steeds) door de bomen het bos niet meer ziet. Ik zal pogen u op een gestructureerde manier door ons keuze-overwegingen proces heen te leiden.

  1. Wat wil je met domotica bereiken?
    Uitgangspunt voor ons was dat we het allemaal functioneel wilden houden. Dus geen domotica om maar zoveel automatisch te kunnen bedienen. Zo vonden wij het nogal overdreven om alle verlichting in het huis met 1 knop uit te kunnen zetten. Als er een keer een lampje teveel blijft branden, is dit geen ramp met de huidige LED verlichting. Maar ook: als je gewend bent om licht uit te zetten in kamers die je verlaat, is dit ook overbodig. Verder zaten wij ook niet op een systeem te wachten dat gigantisch duur is en na 10 jaar weer vervangen moet worden omdat het sterk verouderd is. Aan de andere kant willen we wel een betrouwbaar werkend systeem.
  2. Draadloos of niet?
    Als je het aan de meeste installateurs vraagt, is draadloos wel het laatste waar je voor moet kiezen. Alleen maar storingen. Aan de andere kant is het aanbod draadloze producten tegenwoordig (veel) groter dan draadgebonden en veelal (niet altijd) goedkoper. Waarom is dit? Ik vermoed dat dit met de verkoopaantallen te maken heeft. Draadloos is makkelijker te installeren en daardoor makkelijker toepasbaar.

Welke systemen kwam ik tegen op de markt? Eerst geef ik een overzicht van de draadloze en daarna de draadgebonden oplossingen.

  1. De meest bekende zijn Klikaanklikuit en Homewizard
    Ligt in vrijwel elke bouwmarkt en is relatief goedkoop. Nadelen:

     

  2. Systemen gebaseerd op Zigbee
    Zigbee ondersteunt 2-weg communicatie. Dit blijkt toch nog heel beperkt toegepast te worden. Ik ben het tegengekomen voor de communicatie tussen lampen (Lightify van Osram).
  3. Systemen gebaseerd op Enocean
    Enocean is een bijzonder interessant protocol. Deze is nl. ontwikkeld voor draadloze sensoren die in hun eigen energievoorziening voorzien. Geen batterijen meer dus! Helaas zijn deze componenten nog steeds erg duur. Bij mijn zoektocht naar componenten die beschikbaar zijn met deze technologie kwam ik bij KNX-RF uit.
  4. Systemen gebaseerd op KNX-RF
    Mijn installateur probeerde mij te overtuigen van een professionele draadgebonden domotica installatie op basis van KNX en toen ontdekte is KNX-RF. Een grote aanbieder van producten op basis van deze techniek is Siemens.
  5. Systemen gebaseerd op een ander draadloos protocol.
    Hier zijn er heel veel van. Van Wifi tot 433 Mhz en 866 Mhz gebaseerde producten. In het algemeen kan ik zeggen dat iedereen producten op basis van Wifi afraadt. Een professioneel systeem dat het overwegen waard is, is het RAKO systeem dat in Nederland geleverd wordt door LRS Solutions (zie http://www.lrssolutions.nl/rako). Veel systemen hebben ook een koppeling naar Wifi (bijv. Hue van Philips en Lightify van Osram).

Dan komen we op de draadgebonden systemen.

  1. KNX
    Dit is het professionele systeem met het grootste marktaandeel. Iemand vertelde mij dat ze zo’n 75% marktaandeel hebben in de installatiemarkt in Nederland. Een groot voordeel van dit systeem is dat bijna alles technisch mogelijk is, maar de prijs die je ervoor betaalt is er ook naar.
  2. Fabrikant-specifieke systemen
    De grote fabrikanten van schakelmateriaal leveren naast KNX componenten ook hun eigen systemen. Zo is mij een systeem van zowel Jung als Busch-Jaeger aangeboden. Ook heeft Somfy (grote leverancier van besturingen voor screens, rolluiken en gordijnen) z’n eigen systeem. Deze systemen hebben (helaas) veel beperkingen.
  3. Toepassings-specifieke systemen
    Systemen die de revue gepasseerd zijn het Helvar lichtbesturingssysteem op basis van het Dali protocol en het besturingssysteem van Technische Alternative (http://www.ta.co.it) voor de voorregeling van de verwarming.

Niet geheel onbelangrijk zijn de interfaces tussen de verschillende systemen.
De meeste systemen hebben een interface naar Wifi en/of ethernet zodat een en ander met behulp van een app of webinterface geprogrammeerd (niet altijd!) en/of bestuurd kan worden. Voor sommige systemen geldt dat er ook interfaces tussen verschillende domotica-systemen bestaan. Niet altijd goedkoop, maar dit is ook wel begrijpelijk gezien de complexiteit van de systemen. Ik noem enkele belangrijke gateways: KNX-Dali, KNX-Enocean, Enocean-Dali.

Tenslotte: alle systemen hebben hun beperkingen. En het is erg belangrijk deze te weten voordat je een besluit neemt over de domotica systeemkeuze.

Tot zover de introductie over de verschillende domotica systemen die ik heb onderzocht of mij zijn aangeboden.