Warmtepompen

Het feit dat in de winter de aarde en het water in de aarde warmer is dan de omgeving heeft er toe geleid dat men is gaan zoeken naar mogelijkheden om deze warmte voor verwarming te gebruiken. Zie het artikel over aardwarmte op Wikipedia voor een uitgebreide beschrijving. Ook staat hier een aardig artikel over warmtepompen. Maar de meeste informatie is te vinden op de website warmtepomp-info.nl. Op deze pagina ga ik dus niet alles kopiëren wat op deze website is te vinden, maar zal ik enkele zaken beschrijven die ik het afgelopen jaar zo tegengekomen ben.

Een belangrijk feit: In alles zit energie!

Een warmtepomp is een apparaat dat energie verplaatst, in dit geval in de vorm van ‘warmte’: energie wordt ‘verpompt’ van de plaats waar het beschikbaar is naar een plaats waar deze gewenst is.
De pomp die dit doet is geen ‘pomp’ zoals u die waarschijnlijk in gedachte heeft maar een apparaat dat bestaat uit verschillende componenten: compressor*, verdamper, condensor, expansieventiel en een ‘koelmiddel’.
Deze componenten samen bieden de mogelijkheid om op een bepaalde plaats warmte (energie) te ontrekken en deze op een andere plaats af te geven.
De werking van een warmtepomp is dan ook wel vergelijkbaar met de werking van een koelkast.
Aan de levensmiddelen in de koelkast wordt warmte onttrokken, zodat deze producten worden gekoeld. De onttrokken warmte wordt, met behulp van een koudemiddel, aan de achterkant van de koelkast (die zwarte buisjesconstructie) afgevoerd naar de omgevingslucht.

Enkele soorten warmtepompen

De volgende soorten warmtepompen ben ik tegengekomen.

1. Brine/water

Toepassing:  verwarmen of passief koelen van  één woning of utiliteitsgebouw of meerdere hiervan, normaliter tot een totaal benodigd afgegeven vermogen van 60 kW.
De energiebron voor deze warmtepomp is een gesloten aardwarmtesonde of collector (verticaal of horizontaal buizensysteem) in de bodem, door deze buizen word water met een antivriestoevoeging rond gepompt.
Alternatief energiebron voor brine/water: collector in oppervlakte water waar een constante en goede waterstroming is, omdat dit complexer is (denk aan strenge winters) wordt dit in Nederland niet vaak toegepast.

2. Water/water

Toepassing: verwarmen of passief koelen van meerdere woningen op één bron of groter utiliteitsgebouw(en), normaliter bij een benodigd afgegeven vermogen van meer dan 60 kW.
De energie haalbron voor deze is een openbron, grondwater wordt aan de ene zijde uit de bodem omhoog gehaald, door een warmtewisselaar geleid en aan een andere zijde weer terug de bodem in gebracht.
Alternatief energiebronnen voor water/water: WKO (Warmte Koude Opslag), rest warmte van industrie, koelwater van energiecentrale, oppervlaktewater.

3. Lucht/water

Toepassing:  verwarmen van  één woning of utiliteitsgebouw of gedeelte van een gebouw. Vaak kan dit type warmtepomp ook ACTIEF koelen.
De energiebron voor deze warmtepomp is de buitenlucht.

Voor al deze pompen geldt dat ze pas energie leveren als er ook elektrische energie aan wordt toegevoerd. Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance). Hoe hoger de COP, hoe hoger het rendement.

Voorbeeld: als je een warmtepomp met een COP van 5 hebt en het afgegeven vermogen is 10 kW, dan is hiervoor 10:5 = 2 kW elektriciteit nodig.

De COP is afhankelijk van vele factoren, waarvan de aan- en afvoertemperatuur de belangrijkste zijn.

Warmtepompen waren erg duur. Maar door de sterk groeiende vraag naar deze apparaten worden ze steeds goedkoper. Goede warmtepompen zijn nu al verkrijgbaar vanaf zo’n € 5000 – 6000 (excl. BTW). Ook worden ze steeds beter.

Bij Brine/water (BWP) en Water/water (WWP) is er ook nog een bron nodig. Het is belangrijk dat deze goed aangelegd wordt, anders heb je potentieel een groot probleem. Je moet er niet aan denken dat je bron niet meer goed werkt. Ook is het aanleggen van een bron vaak een kostbare aangelegenheid.

Wij willen ons huis graag op hout stoken, om deze reden hebben we de optie BWP en WWP niet serieus onderzocht.

Dit geldt niet voor de Lucht/water warmtepomp (LWP). Deze kan voor ons ook interessant zijn. Om 2 redenen: voor het verwarmen van het tapwater buiten de wintermaanden en voor passieve koeling van het huis. Om deze reden ga ik hier wat verder op dit apparaat in.

Het type LWP dat we overwegen is in de uitvoering met een binnen- en buitenunit, vergelijkbaar met een airco. Tussen het buiten- en binnendeel loopt het koelmiddelcircuit.

Het rendement van de LWP is bij lage aanvoertemperaturen en hoge afvoertemperaturen het laagst. Dus: als het hard vriest buiten en je wilt erg warm in je buffervat hebben dan is het rendement het slechtst. Aangezien wij in de winter volledig willen stoken op hout, is dit voor ons niet zo’n probleem.

Wat aardig om te melden is, is dat veel mensen denken dat de LWP de WWP en BWP gaan vervangen voor de verwarming van woonhuizen. Ik heb hier niet aan gerekend, dus kan er geen goede uitspraak over doen.

Een andere belangrijke toepassing is als verwarming voor zwembaden. Er zijn al LWP units op de markt die minder dan €1000 kosten!