Zoals ik mijn vorige blog heb geschreven, wil ik graag het directe verbruik van mijn door zonnepanelen opgewekte electriciteit verhogen. De volgende vraag rijst dan meteen naar boven: hoe pak je dit aan? Ik ben nogal analytisch ingesteld, dus heb ik besloten dit ook grondig aan te pakken. En wel door de volgende stappen te zetten.
Stappenplan
Stap 1. In kaart brengen en helder formuleren van mijn doelen. Wat wil ik bereiken?
Stap 2. Een plan maken dat beschrijft hoe en wanneer ik mijn doelen wil bereiken. Wat ik doe is allemaal hobbymatig met een serieuze ondertoon, dus ik heb me enkele vrijheden en uitstapjes veroorloofd. Wat ik hiermee bedoel, ga je vanzelf merken als je mijn verhaal verder leest!
Stap 3. Uitvoeren van mijn plan.
Deze blogpost gaat voornamelijk over stap 1 en een deel van stap 2. Ik ben namelijk al begonnen met stap 3 voordat ik stap 2 helemaal afgerond heb 😉
Stap 1. Wat wil ik bereiken?
- Volledig inzicht krijgen heb in het energiegebruik van mijn woning.
- Maatregelen bedenken om mijn energiegebruik te beperken.
- Maatregelen bedenken om zoveel mogelijk electriciteit die opgewekt wordt door mijn zonnepanelen direct te gebruiken, want terugleveren is steeds minder interessant.
Welk inzicht heb ik nu in mijn energiegebruik?
Het energiegebruik van mijn woning meet ik sinds 2016. Alle meetdata (energieverbruik, temperaturen) heb ik in csv bestanden beschikbaar.
De energiemeter
Dit is een slimme meter van Landis & Gyr die slimme meterdata levert volgens het DSMR 4.2 protocol. Met 4 telwerken: energie (electriciteit) geleverd en teruggeleverd, tijdens dal- en dagtarief. Deze data wordt elke dag via het netwerkbedrijf naar het Enelogic energieplatform (link) gestuurd.
Mijn grote verbruikers
Dit zijn de Daikin warmtepomp en de Ratio EV-lader. Op beide apparaten heb ik een kWh meter aangesloten. Elke kWh meter is optisch gekoppeld aan een Youless LS110 energiemeter. Deze energiemeters sturen hun data live via het internet naar het Enelogic energieplatform.
De zonnepanelen
Ik heb twee 1-fase omvormers: een Omnik en een Solaredge. Op beide apparaten heb ik een kWh meter aangesloten. Deze kWh meters heb ik via de S0 interface gekoppeld aan 2 Youless LS120 energiemeters. Deze energiemeters sturen hun data ook live naar het Enelogic energieplatform.
De Walltherm Hout-CV vergasser
Hierop is een Elster F90S warmtemeter met S0 interface aangesloten die meet hoeveel warmte er naar het buffervat gestuurd wordt. Ook hier heb ik een Youless LS120 energiemeter aan gekoppeld, welke zijn data ook live naar het Enelogic energieplatform stuurt.
Het Enelogic platform
Dit energielogging-platform werkt zeer betrouwbaar, maar heeft enkele nadelen:
– de user-interface is vrijwel niet geupdated sinds ik er begin 2016 mee begonnen ben. Nu is dit geen doel op zich, maar de mogelijkheden om data te presenteren zijn nogal beperkt.
– het platform heeft inmiddels wel een API, maar ik geen geen integraties met domotica-systemen.
Dus om mijn doel te bereiken, wil ik een betere presentatie van de data hebben.
Beter energieplatform nodig
Ik ben op zoek gegaan naar oplossingen die op een betere manier het energiegebruik kunnen laten zien, en waarmee ik ook apparaten kan gaan besturen. Want dit is een van de verbeteringen die ik op het oog heb: het water in mijn buffervat gaan verwarmen zodra ik energie over heb.
Hiervoor is het nodig dat ik de warmtepomp aan kan sturen. Hierover verderop veel meer informatie!
De meeste bekende platformen zijn Google Assistant en Amazon Alexa, maar deze heb ik niet onderzocht. Een belangrijke feature van deze apparaten/services is dat ze spraakgestuurd zijn, en hier zit ik totaal niet op te wachten. Ik ben meer geinteresseerd in de mogelijkheden om apparaten aan te sturen.
Dan kom je uit op de volgende platformen die ik in meerdere of mindere mate heb bekeken: Homewizard, Homey en Home Assistant.
Homewizard
Dit platform (sinds 2021) is bekend geworden omdat ze een fraai apparaatje (de Wifi P1 meter) hebben dat je voor weinig geld kunt kopen (zo’n 30 euro) en op je telefoon kunt zien wat je electriciteitsverbruik is. Ze hebben hun aanbod uitgebreid met een fors aantal apparaten en verdienen hun geld door steeds meer features aan te bieden in abonnementsvorm. Het is sterk gefocussed op energie meten en dit doen ze wel goed denk ik. Maar het is niet gemaakt om een warmtepomp aan te sturen. Dus deze oplossing valt af voor mij.
Homey
Dit commerciele platform bestaat sinds +/- 2019 en vond ik wel interessant omdat het niet mijn doel is om heel veel tijd te stoppen in het draaiend houden van mijn eigen platform. Het testen verliep uitstekend en tot mijn verbazing zag ik dat er diverse apparaten in mijn netwerk zijn die ik kon verbinden met mijn Homey cloud testomgeving. Je kunt in dit platform zelf scripts aanmaken, en zo zou ik ook de warmtepomp aan moeten kunnen sturen. Maar ik liep tegen enkele beperkingen aan:
– je kunt niet alle apparaten in je netwerk koppelen aan de cloud omgeving, en dit is eigenlijk ook niet wat je wilt.
– ik wil uitgebreid van alles kunnen loggen, maar betwijfelde of dit mogelijk is met Homey. Wel met Home Assistant!
– het aantal integraties met Homey is veel beperkter dan met Home Assistant.
– de hardware features van de Homey Pro producten waren niet heel duidelijk op de website. Welk product zou het beste bij mij passen?
Mijn conclusie: alvorens een besluit te nemen, laat ik eerst maar ‘ns Home Assistant aan de tand voelen.
Home Assistant
Zogezegd, zo gedaan. Na het bekijken van de nodige Home Assistant (HA) video’s op Youtube besloot ik Home Assistant Operating Systeem (HAOS) te installeren op een virtuele machine (VM) op mijn MacBook. Dit was niet gedocumenteerd op de Home Assitant website, maar met behulp van een Youtube video ging dit vanzelf.
Na installatie gaat HA zelf op zoek naar apparaten op je netwerk, en dan ben je helemaal verbaasd wat-ie allemaal vindt. Mijn TV’s, mijn Ubiquiti omgeving inclusief CCTV camera’s, mijn Sonos luidspreker, indrukwekkend!
Het koppelen van mijn Youless energiemeters bleek ook een fluitje van een cent te zijn en ik ook besloot de volgende stap te zetten.
Stap 2. Het maken van een plan
Om met Home Assistant te gaan werken besloot ik uit eerst om uit te gaan zoeken waarvoor ik Home Assistant nog meer zou kunnen gebruiken. Dit bepaalt uiteindelijk wat voor hardware ik nodig heb, dus ik vond het belangrijk om hier een goed gevoel bij te krijgen.
Toepassing 1: Energiemanagement
De Daikin warmtepomp
Veel tijd heb ik besteed aan het koppelen van de warmtepomp aan HA. Om deze blogpost niet te lang te maken, en omdat ik denk dat meerdere mensen alleen daar in zijn geinteresseerd, heb ik besloten hier een aparte blogpost aan te wijden. Zodra ik deze geschreven heb, zal ik deze hier linken.
De Ratio EV-lader
Een andere grote energievreter is de Ratio EV-lader. Hiervoor is (in tegenstelling tot veel andere laders) nog geen koppeling beschikbaar. Zelf heb ik goed contact met deze Nederlandse fabrikant, en ze hebben mij uitgedaagd een koppeling op basis van Modbus te maken. Hiervoor hebben ze mij documentatie ter beschikking gesteld. We zullen zien wie het eerste is: Ratio met de OCPP koppeling (dit is de standaard voor laadpalen) of ik (of iemand anders) met de Modbus koppeling. Hier hoop ik t.z.t. op terug te komen.
De zonnepaneel-omvormers
Omdat ik het liefst zo min mogelijk hardware wil gebruiken, wilde ik graag een koppeling maken tussen mijn Solaredge omvormer en HA. Dit heeft als bijkomend voordeel dat je dan meer informatie uit de omvormer kunt krijgen dan alleen het aantal kWh’s dat deze levert. Ook is het misschien mogelijk om de omvormer (gedeeltelijk) uit te zetten zodra elektriciteit niets meer oplevert, of als terugleveren zelfs geld gaat kosten.
De Solaredge omvormer was in 2020 geinstalleerd en om de koppeling met HA te realiseren, heb je een verbinding met de Solaredge cloudomgeving nodig. Hiervoor het je de API key nodig die je van de installateurs moet krijgen. Omdat ik deze niet heb gekregen was ik genoodzaakt contact op te nemen met de installateur, die failliet bleek te zijn. Vervolgens met Solaredge contact opgenomen en zij vertelden me dat deze code echt alleen door een installateur gegeven kan worden, dus ik moest maar een andere installateur opzoeken. Gelukkig lukte mij dit (inmiddels heb ik 3x zonnepanelen laten installeren door 3 verschillende installateurs) en kreeg ik de API key.
Voor de Omnik omvormer (fabrikant is failliet) is er ook een koppeling (netjes gedocumenteerd!) maar het te integreren is me vooralsnog teveel werk, aangezien ik verwacht dat de omvormer binnen enkele jaren overlijdt. Dus het uitlezen van de externe kWh meter is voorlopig voldoende.
Toepassing 2: Comfortmanagement
Het doel van Comfortmanagement is om een zo aangenaam en gezond mogelijk binnenklimaat in huis te realiseren.
Hiervoor is mijn doel om zoveel mogelijk van de parameters die ik meet in huis (zie verderop) in HA gelogd te krijgen.
Siemens Synco living
Ten eerste de temperaturen in de verschillende vertrekken. Alle temperaturen in huis worden gelogd door mijn Siemens Synco living systeem. Dit systeem maakt gebruik van KNX voor de verbinding tussen de QAX913 bedieningsunit, OZW772.04 router. De temperatuursensoren en diverse regelunits voor de verwarming en koeling in huis en zijn via draadloos KNX gekoppeld aan de QAX913. Leuk detail: ik 10 jaar tijd heb ik nog geen enkele batterij van een draadloze temperatuursensor hoeven vervangen!
De OZW772.04 router draait op een hele oude firmware waarvan ik de instructies heb liggen om deze te updaten. Maar dit staat laag op mijn prioriteitenlijst. Het goede nieuws is dat OZW772.04 via de KNX interface gekoppeld kan worden aan HA! Helaas krijg ik dan slechts een beperkt aantal sensoren te zien, dit heeft met het vrij oude (inmiddels niet meer leverbare) maar perfect werkende Synco living systeem te maken.
Naast temperaturen log ik ook nog de luchtvochtigheid via het Siemens systeem.
De Daikin warmtepomp heeft ook een buitentemperatuursensor, die kan ik ook uitlezen.
Aeros luchtkwaliteitssensor
Een sensor die ook interessant is om te integreren is de Aeros luchtkwaliteitssensor die ik in mijn woonkamer heb hangen. Deze logt de volgende parameters: temperatuur, relatieve luchtvochtigheid, CO2, TVOC en Fijnstof (PM 0.3, PM 1, PM 2.5 en PM 10).
Hiervoor heb ik nog geen HA integratie gevonden.
Helvar 910 router
Het zou mooi zijn om ook de zonnesterkte, gezien vanuit de verschillende windrichtingen, te kunnen loggen. Deze sensoren zitten in mijn Helvar systeem dat gebruikt wordt voor het besturen van de screens die aan de buitenkant van de ramen bevestigd zijn. Ik heb een Helvar 910 router die gekoppeld is aan mijn interne netwerk. Omdat we de screens ook handmatig willen kunnen bedienen, heeft elke ruimte met screens een bedieningspaneel gekregen. Omdat we ook nog een sturing voor de verlichting nodig hadden, hebben we dit gecombineerd. Het Helvar systeem bestuurt, gebruikmakend van het Dali protocol, zo’n 15 screens, 85 inbouwspots, diverse andere lampen en in bijna alle ruimtes aanwezigheidssensoren of bedieningspanelen.
Gelukkig zijn er enkele mensen die een integratie met HA gemaakt hebben, ik ben benieuwd hoe compleet deze is voor mijn toepassing.
Toepassing 3: Tuinmanagement
TFA Weatherhub
Ik wilde ook graag de hoeveelheid regenval meten.
En de temperatuur van het vijverwater.
Hiervoor heb ik vorig jaar een TFA Weatherhub gekocht. Deze is via Wifi met mijn thuisnetwerk verbonden en logt diverse gegevens in z’n eigen app. Helaas is mij nog niet duidelijk of er een bruikbare HA integratie beschikbaar is.
Oase vijverpomp
Wij hebben een fraaie vijver met planten en diverse vissoorten.
Om de kwaliteit goed te houden hebben we een vijverpomp.
Maar deze gebruikt best veel electriciteit.
Door deze harder/zachter te laten draaien bij hogere/lagere temperaturen, kunnen we de nodige energie besparen.
Het zou mooi zijn als dit via de InScenio EGC Controller Home kan, maar deze integratie is niet beschikbaar.
Naast de al genoemde vijver automatisering (voorlopig handmatig denk ik) zijn er nog enkele apparaten die we kunnen integreren.
Rainbird besproeiingsinstallatie
We hebben een door Rainbird bestuurde besproeiingsinstallatie in de tuin. Hier is een HA integratie voor beschikbaar.
Mammotion maairobot
Tenslotte hebben we sinds die voorjaar een Mammotion maairobot rondrijden, hier is ook een HA integratie voor beschikbaar!
Tuinverlichting
En dan hebben we natuurlijk nog de tuinverlichting. Deze wordt al intelligent bestuurd door ons Helvar systeem. Het zou leuk zijn als ik deze ook zichtbaar in dit dashboard krijg via de Helvar HA integratie.
En de rest?
Er zijn nog meer integraties die mogelijk zijn in mijn huis. Zo heb ik een geavanceerd CCTV systeem van Unifi draaien, hier is een fantastische integratie met HA van beschikbaar. Maar ik vraag me werkelijk af wat dit toevoegt. Dus voorlopig niet.
Idem de Sonos luidspreker. Ook hier is een fantatische integratie mee, maar ik zie de toegevoegde waarde ook nu nog niet.
Dan heb ik nog een ventilatiesysteem draaien. Een grote energieverbruiker. Deze is niet gekoppeld aan mijn netwerk. Ik heb ook nog niet onderzocht of een Paul WTW (dit merk is dacht ik overgenomen door Storkair of Zehnder) te koppelen is aan HA.
Een interessante uitdaging staat mij te wachten!
Heb je tips of andere opmerkingen? Ik verneem ze graag!
Recente reacties