Bespaar slim op je energiekosten – 2025 update

Mijn avontuur in de dynamische energiemarkt (en hoe jij kunt besparen!)

In dit artikel deel ik mijn visie op de ontwikkelingen in de energiemarkt, specifiek gericht op huiseigenaren. Zoals je van me gewend bent, doe ik dit aan de hand van mijn eigen praktijkervaringen. Mijn constante doel? Zo min mogelijk geld uitgeven aan energie, nu én in de toekomst.

Ook het afgelopen jaar mocht ik weer rekenen op waardevolle en kritische reacties op mijn artikelen – ga zo door! Samen houden we de energiekosten in bedwang, want met een beetje slimheid is die torenhoge rekening en investering in dure thuisbatterijen absoluut niet nodig.

Wat kun je verwachten?

Dynamische contracten: de realiteit. Waarom deze contracten, ondanks de beloftes, helaas nog steeds nadelig uitpakken voor je portemonnee.
Maximaliseer je eigen energieverbruik. Tips voor het optimaal benutten van zelfopgewekte elektriciteit, met focus op warmtepompen en autoladers.
Zonnepanelen: inzichtelijk rekenmodel. Een eenvoudige tool voor het schatten van opbrengst en terugverdientijd, en het visualiseren van besparingen door zelfverbruik.

Net als vorig jaar sluit ik af met interessante wetenswaardigheden en praktische adviezen. Dit artikel is een vervolg op het artikel van vorig jaar; ik verwijs af en toe terug om deze ‘longread’ compact te houden.

Netwerkkosten: een aanhoudende stijging

We trappen dit artikel af met de netwerkkosten, en niet zonder reden: deze post stijgt jaar na jaar fors.

Voor gas is de tariefstijging dit jaar zelfs 47%! Dit komt doordat er minder gasgebruikers zijn, terwijl de kosten voor het onderhoud en beheer van het netwerk onverminderd doorlopen.

Ook de netwerkkosten voor elektriciteit zijn de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Waar een huishouden in 2022 nog €221 betaalde, was dit in 2024 al bijna verdubbeld naar €401. En de verhoging voor 2025 is wederom fors: het tarief is vastgesteld op €453 (exclusief btw). Hoewel de precieze stijgingen voor de komende jaren nog onzeker zijn, is een verdere toename te verwachten.

Vorig jaar beschreef ik een mogelijke oplossing voor de problemen die netwerkbeheerders ervaren door het variabele energieaanbod. Het is interessant om te zien dat de overheid nu aan een vergelijkbare oplossing werkt. Zodra hier meer concrete informatie over bekend is, zal ik dit uitgebreider behandelen.

De rol van de overheid in energiekosten

De overheid blijft een sterk bepalende factor in onze energiekosten. Laten we de verschillende posten eens nader bekijken:

Energiebelasting

De energiebelasting wordt tot en met 2026 geheven over het saldo van geleverde min teruggeleverde energie (bekend als de salderingsregeling). Vanaf 2027 betaal je energiebelasting over de totale geleverde energie.

Tarief 2024: €0,10880 per kWh (exclusief btw)
Tarief 2025: Iets verlaagd naar €0,10154 per kWh (exclusief btw)

Vaste korting energiebelasting (vermindering energiebelasting)

Deze vaste korting, officieel de ‘vermindering energiebelasting’, draagt bij aan een lagere energierekening.

Korting 2024: €521,81 (exclusief btw)
Korting 2025: Iets verhoogd naar €524,95 (exclusief btw)

De energieleverancier: winstmodellen en verborgen kosten

De winst van energieleveranciers komt voort uit het verschil tussen de in- en verkoopprijs van elektriciteit bij vaste contracten, of via een marge op zowel levering als teruglevering bij dynamische contracten.

De trend voor 2025 is duidelijk: leveranciers pushen consumenten richting dynamische contracten en thuisbatterijen. Dit is begrijpelijk, want hieraan kunnen zij meer verdienen.

Helaas is op dit moment slechts één tarief transparant: dat van het vaste contract. De terugleververgoedingen die bij dynamische contracten horen, worden weliswaar door alle aanbieders genoemd, maar zijn nergens meer duidelijk vindbaar op hun websites. Ik ben benieuwd wanneer de ACM hier kritisch naar gaat kijken, want deze kosten zijn fors gestegen. Dit weet ik uit eigen ervaring, aangezien ik in 2022, 2023 en een deel van 2024 ook een dynamisch contract had (zie mijn eerdere blogposts voor details). Maar ook geldt dat niet voor alle leveranciers. Zo blijkt de marge van Zonneplan nu iets lager te zijn dan Frank Energie begin vorig jaar: zo’n 2 cent / kWh.

Zodra ik een volledig en helder overzicht heb van deze inkoopvergoedingen, kan ik een beter onderbouwd oordeel vellen over de werkelijke aantrekkelijkheid van dynamische energiecontracten. Het helpt ook als u lezer in de comments vertelt hoeveel u betaald en ontvangen hebt per kWh geleverde en teruggeleverde energie over 2024, excl. belastingen en toeslagen. En hoeveel u betaald hebt voor de toeslagen natuurlijk!

Discussie met een energieleverancier

Recentelijk had ik een uitvoerige discussie met een energieleverancier over diverse aspecten van mijn blog. Hij benaderde mij met vragen en ik heb beloofd hier zorgvuldig op terug te komen in deze blogpost. Bij deze.

Teruglevering bij vaste contracten: levert niets meer op?

Als je vandaag een vast contract afsluit (met een looptijd tot twee jaar), dan ontvang je geen vergoeding meer voor je teruggeleverde elektriciteit. Uiteraard krijg je nog wel de energiebelasting terug. Maar ook hier ben ik afgelopen week tegen een bijzondere situatie aangelopen: Essent betaalt vanaf 1 juli 15 cent per kWh terug. Helaas berekent zij voor sommige gebruikers ook terugleverkosten, maar dit geldt niet voor iedereen.

De berichtgeving over dit onderwerp is helaas erg verwarrend. Er wordt gesuggereerd dat energieleveranciers minimaal de helft van de leverkosten als terugleververgoeding moeten gaan betalen zodra de salderingsregeling stopt. Of dit waar is, heb ik niet verder onderzocht. Mijn verwachting is echter dat, mocht dit verhaal kloppen, deze ‘kosten’ gecompenseerd zullen worden in een verhoogd levertarief. Met andere woorden: dit zal ons, consumenten, geen extra geld opleveren.

Leveranciers zullen pas weer geld bieden voor teruggeleverde energie zodra consumenten massaal hun zonnepanelen uitzetten op momenten van teruglevering. Dit belangrijke thema verdient zeker een vervolg in een toekomstige blogpost.

Zonnepanelen: nog steeds een slimme investering? absoluut!

Is investeren in zonnepanelen nog de moeite waard? Jazeker! Ze hebben een lange levensduur en zijn tegenwoordig relatief voordelig in aanschaf.

Afhankelijk van jouw specifieke situatie kun je rekenen op een terugverdientijd van 8 tot 12 jaar. Check mijn uitgebreide rekenmodel verderop op deze pagina om dit voor jouw situatie te berekenen.

Thuisbatterijen: een update over kosten en baten

Dit onderwerp, nieuw in mijn blog van vorig jaar, verdient een heroverweging van de eerder besproken aspecten.

Opbrengsten uit de onbalansmarkt: dalende trend

De onbalansmarkt was vorig jaar een belangrijke aanjager voor de aanschaf van thuisbatterijen. Hoewel veel commerciële partijen dit nog steeds als argument gebruiken, wijst de huidige situatie op een afnemende winstgevendheid. Nieuwsberichten bevestigen dat regulering aanstaande is, wat de aantrekkelijkheid van deze verdienmodellen vermindert.

De aanvankelijke ‘hype’ is voorbij. Hoewel vroege instappers een beperkt deel van hun investering hebben kunnen terugverdienen, zullen de opbrengsten de komende jaren naar verwachting fors afnemen. Bovendien is gebleken dat deelname aan de onbalansmarkt inherent een afweging vereist: of je optimaliseert voor het netwerk, of voor je eigen energierekening. Als het primaire doel is om de eigen energierekening te verlagen, dan is de thuisbatterij voor dit specifieke doel geen economisch verstandige investering. Het betreft eerder een bijdrage aan de stabiliteit van het energienet. Zodra de onbalanshandel minder lucratief wordt, blijft men achter met een kostbare batterij zonder voldoende compenserende voordelen.

Wanneer wordt een thuisbatterij rendabel voor eigen verbruik?

Mijn inschatting is dat het nog aanzienlijke tijd zal duren voordat thuisbatterijen significant bijdragen aan een lagere energierekening voor de gemiddelde consument. Mijn rekenmodel biedt inzicht in de potentiële besparing met een batterij. Aan de hand hiervan kunt u zelf de terugverdientijd inschatten. Ik raad investeren af bij een verwachte terugverdientijd van meer dan 10 jaar.

Jouw warmtepomp: grote verbruiker, groot potentieel

De (hybride) warmtepomp, een steeds vaker geziene gast in huishoudens, is een flinke stroomverbruiker. Of het nu gaat om het verwarmen van je woning, het leveren van warm tapwater, of zelfs het koelen van je huis: een warmtepomp verbruikt al snel 1.500 tot 3.500 kWh elektriciteit per jaar.

Maar juist in dat verbruik schuilt enorm potentieel! In een toekomstige blogpost zal ik uitgebreid ingaan op het slim aansturen van je warmtepomp. Door dit te optimaliseren, kun je aanzienlijke besparingen realiseren. Deze besparingen maken bovendien de toevoeging van een thuisbatterij voor veel huishoudens nog minder aantrekkelijk.

EV-lader: een nieuwe grote stroomverbruiker

De EV-lader is een significante nieuwe energieverbruiker in veel huishoudens. Rijd je bijvoorbeeld 20.000 km per jaar met een verbruik van 16 kWh/100 km, dan betekent dit al snel 3.200 kWh extra jaarlijks verbruik. Bij twee elektrische auto’s verdubbelt dit uiteraard.

Het is daarom essentieel om een slimme laadpaal te hebben. Hiermee kun je sturen op welke uren je auto geladen wordt, wat cruciaal is voor het optimaliseren van je energiekosten.

Jouw energierekening onder de loep: het rekenmodel in de praktijk

Om je energierekening zo laag mogelijk te houden, is inzicht cruciaal. Je moet weten aan welke knoppen je kunt draaien én wat dit precies oplevert. En laten we eerlijk zijn: wat het oplevert, is het meest interessant!

Mijn rekenmodel biedt je precies dat inzicht en berekent de volgende kerncijfers:

Jouw jaarlijkse energiekosten
De terugverdientijd van zonnepanelen
De extra besparing die je realiseert met een verhoogd direct gebruik van je opgewekte stroom

Deze resultaten zijn gebaseerd op 12 zorgvuldig uitgewerkte scenarios, die je verderop in de onderstaande tabel vindt.

Modelscenario	Levertarief	Salderen	PV-panelen	Thuisbatterij
1	vast	ja	nee	nee
2	vast	ja	ja	nee
3	vast	ja	ja	ja
4	vast	nee	nee	nee
5	vast	nee	ja	nee
6	vast	nee	ja	ja
7	dynamisch	ja	nee	nee
8	dynamisch	ja	ja	nee
9	dynamisch	ja	ja	ja
10	dynamisch	nee	nee	nee
11	dynamisch	nee	ja	nee
12	dynamisch	nee	ja	ja

Jouw persoonlijke berekening: de invoerparameters

Download rekenmodel hier

Voor het berekenen van jouw specifieke situatie kun je vier berekenscenario’s invoeren in het model. Hieronder vind je een uitleg van de invoerparameters:

Investering in zonnepanelen: Vul hier het bedrag in dat je hebt geïnvesteerd of wilt investeren in zonnepanelen. Dit bedrag wordt gebruikt om de terugverdientijd te berekenen.
Totaal elektriciteitsverbruik (kWh): Je totale jaarlijkse elektriciteitsverbruik als huishouden.
Opbrengst zonnepanelen (kWh): De totale jaarlijkse opbrengst van je zonnepanelen in kWh.
Teruglevering (kWh): De hoeveelheid energie die je in één jaar teruglevert aan het net. Heb je nog geen zonnepanelen? Dan kun je een schatting invoeren. In de praktijk ligt dit tussen de 25% en 40% van de opgewekte energie, maar dit kan jaarlijks tot wel 10% fluctueren, afhankelijk van de opbrengst van je panelen.
Verhoogd direct gebruik (%): Dit is een lastige parameter om te schatten, aangezien deze sterk afhangt van de opbrengst van je zonnepanelen én de maatregelen die je hebt genomen (of plant). Denk hierbij aan het laden van je auto tijdens zonuren of het opwarmen van je warmwatertank. Hoewel een thuisbatterij de bekendste, maar vaak duurste, oplossing is, zijn er veel financieel aantrekkelijkere alternatieven. Het gaat er hier vooral om inzicht te krijgen in de financiële besparingen die je kunt realiseren door een hoger direct verbruik. Dit getal kan jaarlijks sterk fluctueren, dus ‘speel’ er eens mee om een gevoel te krijgen voor de mogelijke opbrengsten van deze maatregel.
Vast levertarief elektriciteit (ct/kWh, excl. btw): Het bedrag dat je energieleverancier per kWh in rekening brengt. Het getal in dit rekenmodel is gebaseerd op een recent aanbod van Budgetenergie.nl.
Vast teruglevertarief elektriciteit (ct/kWh, excl. btw): Het bedrag dat de energieleverancier je uitbetaalt voor teruggeleverde stroom. Dit wordt vaak op diverse manieren gecommuniceerd, maar is tegenwoordig in de meeste gevallen €0,00.
Vaste kosten (per maand): Vrijwel elke leverancier rekent vaste dag- of maandkosten.
Dynamisch levertarief elektriciteit (ct/kWh, excl. btw): Dit tarief varieert per uur, maar zoals ik in mijn vorige blog al aangaf, kun je hiervan een gemiddelde berekenen. Dit gemiddelde ligt in de praktijk vaak op hetzelfde niveau als het vaste levertarief.
Dynamisch teruglevertarief elektriciteit (ct/kWh, excl. btw) én dynamische inkoopvergoeding (ct/kWh): Het gemiddelde dynamische teruglevertarief vind je niet meer op de websites van energieleveranciers. En dat is niet gek, want het is een verwaarloosbaar bedrag geworden. Wat dynamische energie écht duur maakt, is de dynamische inkoopvergoeding. Ook dit tarief is zelden transparant op websites, maar bedraagt zo’n 3,5 ct/kWh (getallen van 2024, van 2025 heb ik alleen die van Zonneplan die nu 2 ct/kWh zijn), zowel voor leveren als terugleveren. Salderen bestaat hierbij al helemaal niet! Bekijk in de spreadsheet hoe significant deze kosten zijn. Met een thuisbatterij kunnen deze kosten overigens fors minder worden.

Nadat je de parameters hebt ingevuld, kies je het gewenste berekeningsscenario (cel D19). De resultaten worden vervolgens getoond in de sectie “Resultaten”.

Opvallende bevindingen uit de “berekening” sectie

Bij het vergelijken van de scenario’s 1/2 met 4/5 valt op dat zonnepanelen zich binnen de 10 jaar terugverdienen. Dit is berekend op basis van mijn verbruikscijfers uit 2024, wat een relatief slecht jaar was voor de opbrengst van zonnepanelen. Ik heb echter ook jaren meegemaakt met opbrengsten ver boven de 9.000 kWh.

Met mijn relatief veel zonnepanelen en een hoog continu verbruik (ongeveer 500 Watt) behaal ik een direct verbruik van 39%. Dit percentage was in 2024 hoog door de lagere zonnepaneelopbrengst; in voorgaande jaren lag dit tussen de 30% en 33%. Ik beschik nog niet over een energiemanagementsysteem dat mijn EV-lader en warmtepomp aanstuurt. Met zo’n systeem verwacht ik dat het directe verbruik fors kan stijgen, hoewel ik nog niet precies weet hoeveel.

Wanneer je scenario’s 2/3 vergelijkt met 5/6, zie je duidelijk het effect van een hoger direct verbruik. Een hoger direct verbruik levert een forse besparing op. Zodra de salderingsregeling wegvalt, wordt deze besparing nog groter. Voordat ik investeer in een (nog) veel te dure thuisbatterij, is mijn hypothese dat een goed energiemanagementsysteem veel meer oplevert dan een thuisbatterij. Hier zal ik dan ook meer onderzoek naar doen.

Het cruciale verschil tussen scenario’s 1-6 en 7-12 zit in het energiecontract. Om de vergelijking zo eerlijk mogelijk te maken, heb ik de levertarieven gelijk gehouden en het dynamische teruglevertarief iets hoger ingesteld. Wat hieruit blijkt, is dat de dynamische inkoopvergoeding ervoor zorgt dat dynamische energiecontracten in geen enkel scenario interessant zijn.

Je kunt het rekenmodel eenvoudig downloaden en je eigen getallen invullen om te zien wat het voor jou betekent. Ik ben benieuwd naar je bevindingen!

Enkele adviezen

Het is een uitgebreid verhaal geworden, waarvoor ik mijn uiterste best heb gedaan om het zo compact mogelijk te houden. Desondanks lijkt het me goed om af te sluiten met enkele concrete adviezen:

Zonnepanelen blijven een uitstekende investering. De energietarieven in Nederland zijn nog relatief laag vergeleken met landen als Duitsland. Als de tarieven stijgen (wat mijn verwachting is), wordt eigen energieopwekking alleen maar aantrekkelijker. Neem zoveel panelen als je verbruik is en/of de ruimte op je dak toelaat. Zonnepanelen zijn momenteel bovendien historisch goedkoop, met een goede richtlijn van ongeveer €0,80 per Wp.
Wees voorzichtig met dynamische energiecontracten. Het prijsmodel is buitengewoon ondoorzichtig en de inkoopkosten kunnen je besparingen volledig teniet doen.
Het uitzetten van zonnepanelen is alleen zinvol als je er financieel niets meer voor terugkrijgt. Technisch is dit echter nog niet zo eenvoudig! Ik ben benieuwd of het mogelijk is om slechts een deel van de zonnepanelen uit te zetten. Als iemand hier meer over weet, lees ik het graag in de reacties.
Thuisbatterijen zijn vooral gunstig voor de portemonnee van fabrikanten, leveranciers, energieleveranciers en installateurs. Voor zowel het milieu als je eigen portemonnee zijn ze op dit moment nog een minder goede investering.
De laagste energiekosten realiseer je nog steeds door zo min mogelijk energie te verbruiken en de verbruikte energie zo optimaal mogelijk in te zetten. Juist hier valt anno 2025 nog enorm veel winst te behalen!
In mijn volgende blog duik ik dieper in het verhogen van je directe energieverbruik, los van de thuisbatterij. Dit is een onderwerp dat, behalve in relatie tot de thuisbatterij, vrijwel nog nergens op de radar staat maar de snelste beparingen oplevert.